Kostas Sitopoulos
Κλείνουν όλο και περισσότεροι ραδιοφωνικοί σταθμοί των FM σε όλη τη χώρα. Το φαινόμενο έχει ξεκινήσει εδώ αρκετά χρόνια, αλλά γίνεται όλο και εντονότερο εδώ και λίγο καιρό. Σίγουρα η νεκρή αγορά ιδίως στις μικρότερες πόλεις οδηγεί τους σταθμούς σε κλείσιμο.
Και ναι η πανδημία βοήθησε προς αυτή τη κατεύθυνση. Λιγότερες ανοιχτές επιχειρήσεις λιγοτερη διαφήμιση αρα και λιγοστά τα έσοδα για τα ραδιόφωνα. Κατανοητό.
Όμως φταίει βασικά αυτό?
Δηλαδή φταίει μόνο το γεγονός ότι η αγορά έχει πάθει καθίζηση εδώ και πολύ καιρό? Η μήπως, λέμε μήπως υπάρχουν (και) άλλοι λόγοι πιο προφανείς? Φυσικά και ναι. Δυστυχώς. Εδώ και χρόνια ένα φαινόμενο που ΔΕΝ παρατηρείται σε άλλες χώρες ούτε της ΕΕ ούτε αλλου είναι πολύ σύνηθες στην χώρα μας. Και εξηγούμαι αμέσως.
Δόθηκαν ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΑ ΠΟΛΛΕΣ ΑΔΕΙΕΣ ΓΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥΣ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ανα πόλη / Νομό στη χώρα.
Προσοχή για να μην παρεξηγηθούμε. Όταν ανοίγεις το ραδιόφωνο σου σε κάποια πόλη της ΕΕ η καπου στις Η.Π.Α. κτλ μπορει να ακούς το ίδιο πολλούς ενίοτε και περισσότερους ραδιοφωνικούς σταθμούς στην μπάντα των FM.
Με τη σημαντική διαφορά ότι όλοι αυτοι ΔΕΝ ειναι ΟΛΟΙ εμπορικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί, δηλαδή δεν επιτρέπεται σε όλους αυτούς τους σταθμούς που εκπέμπουν να κανουν διαφημίσεις, να έχουν έσοδα, να είναι ραδιοφωνικές επιχειρήσεις κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Αρα έχουμε και λέμε.
Οι σταθμοί που ακούς στο εξωτερικό θα μπορούσαν – τυπικώς – να χωριστούν σε 3 κατηγορίες, τους εμπορικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς με εμβέλεια σε όλο το «Νομό» (σαν και αυτούς που έχουμε στην χώρα μας), σε ορισμένους εμπορικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς που ανήκουν σε Ραδιοφωνικά Δίκτυα (ειτε ιδιωτικά είτε Κρατικά), και την τρίτη κατηγορία που απουσιάζει ΕΝΤΕΛΩΣ από την Ελλάδα.
Αυτή που θα έλυνε πολλα προβλήματα. Τους τοπικούς σταθμούς ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΉΡΑ, ερασιτεχνικούς, χαμηλής ισχύος, που τους απαγορεύεται να κάνουν διαφήμιση ( η πολύ τοπικούς σταθμούς χαμηλής ισχύος 10,20,50 watt που τους επιτρέπεται να κάνουν πολύ περιορισμένη διαφήμιση πολύ τοπικού χαρακτήρα, παρόμοιους διαθέτει η Κύπρος)
Εν ολίγοις, σχεδον σε όλο τον κόσμο πλην της Ελλάδας, σε μια πόλη /Νομό / Περιφέρεια μικρή η μεγάλη, οι εμπορικές άδειες για ιδιωτικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς βγαίνουν με βάση τον πληθυσμό. Όσο λιγότερος ο πληθυμός τόσο λιγότερες και οι εμπορικές άδειες. ΔΗΛΑΔΗ ΟΣΟ ΛΙΓΟΤΕΡΟΙ ΑΚΡΟΑΤΕΣ ΚΑΙ ΠΕΛΑΤΕΣ υπάρχουν στην τοπικη αγορά τόσο λιγότερες είναι και οι άδειες που δίνει το Κράτος για σταθμούς που μπορούν να κάνουν διαφήμιση.( επειδή έχουν εμπορικό χαρακτήρα).
Αυτό λέγεται Κρατικός έλεγχος μιας υγιούς αγοράς. Και σημαίνει ότι το Κράτος πχ σε μια πόλη με 35.000 κατοίκος ΔΕΝ μπορει να εκδώσει πχ 20 εμπορικές ραδιοφωνικές άδειες, διότι δεν υπάρχουν ανάλογα όσες επιχειρήσεις είναι αναγκαίες για να στηρίξουν με διαφημίσεις αυτους τους 20 εμπορικούς σταθμούς.
Οπότε δίνονται πχ 5-6 ραδιοφωνικές άδειες εμπορικού χαρακτήρα, αλλα μπορούν να δοθούν και άλλες 40 (η και περισσότερες) ερασιτεχνικού χαρακτήρα και εντελώς τοπικές σε εμβέλεια που φυσικά δεν επιτρέπεται να κανουν διαφήμιση. Άλλωστε ο στόχος των ερασιτεχνικών σταθμών δεν είναι ούτε η κερδοφορία, ούτε ο ανταγωνισμός με τους εμπορικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς. Η φύση αυτων των αδειών ΔΕΝ ΚΑΘΙΣΤΟΥΝ ανταγωνιστές των εμπορικών σταθμών τους ερασιτεχνικούς σταθμούς.
Αυτό είναι που δεν έγινε ποτέ στην Ελλάδα, και το αποτέλεσμα? 100άδες είναι οι εμπορικές ραδιοφωνικές άδειες σε όλη τη χώρα, πολύ περισσότερες από ότι αναλογεί (διεθνώς) σε κάθε περιοχή και πόλη με βαση τον πληθυσμό.
Οπότε όλοι αυτοί οι σταθμοί δεν βρίσκουν στις περιοχές τους όσες επιχειρήσεις – πελάτες είναι αναγκαίοι για να έχουν έσοδα που να μπορούν να τους συντηρήσουν ως ραδιοφωνικές επιχειρήσεις. Τα έξοδα για έναν εμπορικό ραδιοφωνικό σταθμό έιναι… πάρα πολλά, αλλα οι (υπαρκτοί) πελάτες που κανουν διαφήμιση σε κάθε πόλη είναι πάρα πολύ λίγοι.
Οπότε 100άδες εμπορικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί αφήνονται στο έλεος της τύχης τους να κανιβαλίζονται μεταξύ τους στον αγώνα για εύρεση πελατών. Και τελικά πολλοί είναι οι ραδιοφωνικοί σταθμοί που καταδικάζονται έτσι σε λουκέτο, αφήνοντας πίσω τους και τεράστια χρέη.
Ασφαλιστικά Ταμεία, Εφορία, Εταιρείες Πνευματικών Δικαιωμάτων, Τράπεζες, Ιδιωτικά χρέη προς τρίτους, φέσια πάσης φύσεως σε προμηθευτές και όλα τα καλά του Θεού.
Δεν φταίει λοιπόν (μόνο) ο ιδιώτης που μπορεί να αποκτήσει άδεια εμπορικού σταθμού νομίζοντας ότι στην πόλη του με τους 40.000 κατοίκους και άλλους 45 ανταγωνιστές ραδιοφωνικούς σταθμούς στην μπάντα των FM θα μπορέσει να επιβιώσει οικονομικά. Φταίει το Κράτος που επιτρέπει την ανεξέλεγκτη αυτή πραγματικότητα εδώ και 30 χρόνια.
Οι άδειες που μπορούν να δοθούν πανελλαδικά (με κανόνες και οργάνωση φυσικά όπως στο εξωτερικό ) μπορεί να είναι και 3 και 4 χιλιάδες ίσως και παραπάνω, αλλά για 54 Νομούς στην χώρα μας, και πάντα αναλογικά με βάση τον πληθυσμό ανα Νομό, οι εμπορικές ραδιοφωνικές άδειες δεν θα έπρεπε να ξεπερνούν τις 250.
Για να μπορούν αυτοί οι 250 ιδιοκτήτες ραδιοφωνικών σταθμών να μοιραστούν την τοπική ραδιοφωνική τους πίτα (δίκαια) με βάση την ακροαματικότητα τους. Όμως σε μια υγιής δομημένη ραδιοφωνική αγορά, ακόμη και ο τελευταίος στην λίστα με τις ακροαματικότητες θα μπορεί να έχει κάποια έσοδα, που να επιτρέπουν έστω την οριακή επιβίωση του.
Όσο για εκείνους που δηλώνουν λατρεις του ερασιτεχνικού ραδιοφωνου και θέλουν μια τοπική άδεια για τοπική εμβέλεια και δίχως να έχουν το δικαίωμα να κανουν τιμολογημένη διαφήμιση? Εκείνοι, πρέπει να αποκτήσουν ερασιτεχνικές άδειες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα για μικρούς τοπικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς τους οποίους θα χρηματοδοτούνται απο τους ιδιους,καθώς πέρα από την επένδυση τα κόστη λειτουργίας είναι λιγοστά.
