Kostas Sitopoulos
Εάν για έναν οδηγό αγώνων το άκρως απαραίτητο αξεσουάρ για την προστασία του κεφαλιού του είναι το κράνος του, το άκρως απαραίτητο αξεσουάρ για έναν ραδιοφωνατζή είναι τα ακουστικά του. Για να «προστατέψει», τα αυτιά του.
Ακουστικά υπάρχουν, δίχως υπερβολή, εκατοντάδες χιλιάδες στην αγορά. Και τα βρίσκεις παντού, απο περίπτερα και σούπερ μαρκετ, σε…πανηγύρια και λαικές αγορές, σε όλα τα χρώματα και για όλα τα γούστα. ΣΙΓΟΥΡΑ ΟΜΩΣ ΟΧΙ ΚΑΙ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΧΡΗΣΕΙΣ όπως θα διαπιστώσετε παρακάτω.
Από όλα αυτά τα ακουστικά, πολύ δημοφιλή στο ευρύ κοινό, είναι εκείνα τα βολικά «μικρά» για μέσα στο αυτί μας, που πωλούνται για smartphones, Laptop, Tablet, mp3player etc. Τα συγκεκριμένα, είναι τόσα πολλά πια, που ΔΥΣΤΥΧΩΣ θα τα συναντήσουμε παντού. Ατυχώς ΚΑΙ στο ραδιόφωνο. Βασικά, ευτυχώς, όχι τόσο στο ραδιόφωνο όσο στους web σταθμούς.
Και επειδή ΚΥΡΙΩΣ με Διαδικτυακούς σταθμούς ασχολούνται άνθρωποι που δεν έχουν εξειδίκευση, από τώρα δηλώνουμε κατηγορηματικά ότι αυτού του είδους τα ακουστικά, όσο πρακτικά και χαριτωμένα και εάν δείχνουν, ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΑ WEB RADIOS ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΗΘΩΣ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΑ.
Πριν προχωρήσουμε, να διευκρινίσουμε ότι υπάρχουν ορισμένα ακουστικά in ear για “μέσα στο αυτί”, με εξαιρετικές αποδόσεις αλλα εκτός του ότι δεν είναι για όλες τις τσέπες δεν είναι και πάλι κατάλληλα για όλες τις χρήσεις. Και εμας μας ενδιαφέρει η χρηστικότητας τους στο ραδιόφωνο. Και εδώ είναι απαραίτητο κάτι εντελώς διαφορετικό.
Εμάς θα μας απασχολήσουν μονο 2 ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ κατηγορίες ακουστικών.
Η πρώτη κατηγορία, αφορά τα broadcast use ακουστικά, που είναι κατάλληλα για χρήση στο ON AIR studio των σταθμών, αλλά και για τους ΠΑΣΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥΣ ΚΑΙ ΕΚΦΩΝΗΤΕΣ. Είτε αυτοί εργάζονται σε ραδιοφωνικό σταθμό, είτε ασχολούνται με κάποιο web radio. Η δεύτερη κατηγορία είναι τα ακουστικά που είναι απαραίτητα στο production του σταθμού.
Βέβαια είθισται σε πολλούς ραδιοφωνικούς σταθμούς να χρησιμοποιούν ΚΑΙ στο production τα ακουστικά του ON AIR, αλλά δεν προτείνεται αυτό και θα δικαιολογήσουμε το γιατί, ευθύς αμέσως. Στο production studio …ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΣ! Γίνεσαι δημιουργικός, βάζεις την φαντασία να μοντάρει κάτι ηχητικώς ξεχωριστό.
Από την απλή ηχογράφηση μιας φωνής (που δεν πρέπει να είναι τόσο απλή) μέχρι και την πιο σύνθετη πολυκάναλη παραγωγή, για να ακούσεις τελικά ως ηχολήπτης και δημιουργός τι έχεις ηχογραφήσει, χρειάζεσαι ΚΑΛΑ ΑΚΟΥΣΤΙΚΑ, ανοικτού τύπου, με μεγάλη απόκριση.
Η νοοτροπία – τι τα χρειάζομαι αφου έτσι και αλλιώς στο ραδιόφωνο η απόκριση άντε να φτάσει στα 16 khz, οπότε δε βαριέσαι – είναι άκυρη. (Και ερασιτεχνική, με την κακή έννοια του όρου) Οφείλεις, ως επαγγελματίας να φτιάξεις κάτι εξαιρετικό για imaging πχ στο production με όλες τις συχνότητες σαν να χρειαστεί να μεταδοθεί για χρήση…high fidelity, τρόπος του λέγειν.
Ενταξει το high fidelity ήταν αστείο, αλλα αυτό που είναι σοβαρό είναι το εξής. Όσο πιο άρτιο σε παραγωγή και συχνότητες κτλ είναι το imaging από το production, τόσο πιο ποιοτικά και εντυπωσιακά θα ακουστεί και στον αέρα. Ακόμη και ο τελικός πολύμπαντος επεξεργαστής του σταθμού σου θα το…εκτιμήσει αυτό.
Για να είμαστε ρεαλιστές, στο production χρειάζεσαι καταρχήν ένα καλό ζευγάρι nearfield monitor ηχεία. ΚΑΙ ΕΔΩ ΓΕΛΑΜΕ. Διότι στην συντριπτική πλειοψηφία τα monitor ηχεια στους σταθμούς στο production, (ΕΑΝ ΕΙΝΑΙ και nearfield και monitor ηχεία κιόλας), συνήθως είναι τα πολύ φτηνά της αγοράς, που είναι και πολύ φτηνά σε απόδοση.
Άσε που παρατηρείται συχνά και το φαινόμενο να υπάρχουν στο production ηχεια HIFI για…σαλόνι (έλα μωρέ καλά παίζουν, τα είχα σπίτι μου και βγάζουν και ένα μπάσο ήχο να δεις…@##%%#)
Η «Καταλληλότητα» τέτοιων ηχείων για production καμία φυσικά. Δεν είναι ρεαλιστικά στον ήχο για χρήση monitoring, δεν είναι «οσο flat και ουδέτερα» πρέπει να είναι στο άκουσμα και τελικά αντε στη καλύτερη να συναντήσεις monitor nearfield ηχεία των 300 ευρώ.
Και πάλι καλά να λες. Φυσικά αυτά δεν ισχύουν για όλους τους ραδιοφωνικούς σταθμούς αλλα για πολλούς, δυστυχώς. Οπότε καταλήγουμε, στο πως θα ακούσεις τελικά άρτια, και εντελώς αντιπροσωπευτικά αυτό που μόλις δημιουργησες με πολύ κόπο?
Με ένα ΠΟΛΥ ΚΑΛΟ ζευγάρι ακουστικά. Διότι ένα ζευγαρι ακουστικά ανοικτού τύπου με μεγάλο φάσμα συχνοτήτων και αντιπροσωπευτική χροιά, θα σου δώσει την δυνατότητα να ακούσεις αυτό που όντως έχεις ηχογραφήσει. Καi ένα βασικό πλεονέκτημα. Είναι ακουστικά, ΔΕΝ θα επηρεαστεί και δεν θα αλλοιωθεί αυτό που ηχογράφησες και ακούς από την πιθανώς κακή ακουστική του production studio.
Διότι και αυτό είναι σύνηθες σε πολλούς ραδιοφωνικούς σταθμούς. Ακουστικά ανοικτού τύπου και εξαιρετικής ακουστικής ποιότητας στο production είναι ένα απαραίτητο όπλο για τον ηχολήπτη και τον production manager του σταθμού.
Μερικά πολύ αξιόλογα ακουστικά ανοικτού τύπου, ιδανικά για το production είναι και τα εξής ( Με τυχαία σειρά αφενός και αφετέρου υπάρχουν ακόμη πολλά αξιόλογα από άλλες εταιρίες, καθώς και ορισμένα κλειστού τύπου με υψηλή απόκριση συχνοτήτων )
Audio Technica ATH-AD700 X Απόκριση από 5 Hz – 30 kHz
Austrian Audio Hi-X55 Απόκριση από 5 Hz – 28 kHz
Adam Studio Pro SP5 Απόκριση 8 Hz – 38000 Hz
Beyer Dynamic DT 1990 PRO Απόκριση από 5 Hz – 40 kHz
Akg K-712 Pro Απόκριση από 10 Hz – 39,8 kHz
Sennheiser HD-650 Απόκριση από 10 Hz – 41 kHz
Audeze LCD-2 Απόκριση από 10 Hz – 50 kHz
*** Δεν θα συμφωνήσουν όλοι με αυτό, αλλά θεωρώ πως στην αγορά υπάρχουν μεν, αλλά είναι λιγοστά δε, τα ακουστικά κλειστού τύπου που έχουν τόσο ποιοτικό ήχο και μεγάλη απόκριση, όσο τα πολύ καλά ακουστικά ανοικτού τύπου. Αντικειμενικά υπάρχουν πάρα πολλά ακουστικά κλειστού τύπου. Όμως, όταν πρόκειται για χρήση broadcast, εάν επιθυμούμε να είναι και ισάξια ποιοτικώς με τα ανοικτού τύπου υψηλών προδιαγραφών, τότε οι επιλογές μας περιορίζονται δραματικά.
** Επίσης στο production τα ακουστικά κλειστού τύπου όταν η μόνωση ΔΕΝ είναι καλή, βοηθούν προφανώς στην απομόνωση οποιουδήποτε περιττού (εξωτερικού) ήχου φυσικά. ΟΜΩΣ σκοπός μας στο production πρέπει να είναι η δυνατότητα εξαιρετικής (ποιοτικής) ακρόασης, δηλαδή να έχουμε καλή απόκριση του ήχου στα ακουστικά μας, και όχι να έχουμε ακουστικά, που απλώς μας προστατεύουν από ανεπιθύμητους ήχους. ΟΙ ΗΧΟΙ ΑΥΤΟΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΚΑΜΙΑ ΔΟΥΛΕΙΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟ PRODUCTION, που σημαίνει θεωρούμε ΔΕΔΟΜΕΝΟ ότι το production ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ να έχει εξαιρετική μόνωση. Και τεσπα να μην επιτρέπεται σε κανέναν εξωτερικό θόρυβο να εισχωρήσει μέσα στο στούντιο! Εάν το production για κακή σου τύχη έχει μόνωση…άστα να πάνε, ναι τότε, πάρε καλύτερα ένα ζευγάρι ακουστικά κλειστού τυπου!
ΑΚΟΥΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ON AIR, BROADCAST USE ΚΑΙ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ
Και ενώ στο production είναι ιδανικά τα ακουστικά ανοικτού τύπου όπως είπαμε, στον αέρα χρειαζόμαστε κλειστού τύπου. Και τεσπα τι είναι το ακουστικό κλειστού τύπου τελικά. Επι της ουσίας το «κλειστού» τύπου θα μπορούσε να ονομαζόταν και κλειστού αυτιού.
Τα ακουστικά αυτά θωρακίζουν εντελώς το ανθρώπινο αυτί από πάσης φύσεως εξωτερικούς ανεπιθύμητους ήχους, ακούς μόνο αυτό που είναι απαραίτητο να ακούσεις, φωνή, μουσική κτλ. Δυστυχώς όμως κατασκευαστικώς, όταν κλείσεις το ανθρώπινο αυτί με αυτόν τον τρόπο χάνεις ορισμένες σημαντικές συχνότητες στην απόκριση του ήχου, βασικά «αλλάζεις» και τον τρόπο που ακούει το ανθρώπινο αυτί εν μέρει.
Όταν φοράς ακουστικά κλειστού τύπου και μιλάς και ακούς την φωνή σου και τίποτε άλλο, τότε έχεις ένα πλεονέκτημα. Ας πούμε πως είσαι για παράδειγμα παραγωγός ραδιοφώνου, κάνεις εκπομπή και μιλάς. Είναι πολύ σημαντικό να μην σου αποσπά τίποτε την προσοχή και αφού ακούς μόνο την φωνή σου έχεις και πολύ καλύτερο control στο πώς να μιλάς και πόσο δυνατά για παράδειγμα.
Επίσης έαν η μόνωση στο ON AIR STUDIO δεν είναι καλή, πάλι όταν ακούς την φωνή σου την ώρα που μιλάς, σου είναι πιο εύκολο να καταλάβεις και ΤΙ ΑΛΛΟ «ΠΙΑΝΕΙ» ΤΟ ΜΙΚΡΟΦΩΝΟ ΣΟΥ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΏΡΑ. Εάν μάλιστα βρεθείς σε εξωτερικό χώρο η χώρο με πολύ φασαρία είναι πολύ σημαντικό να μπορείς να απομονώνεις την φωνή σου και να ακούς πρωτίστως αυτή και μετα οτιδήποτε άλλο.
Για έναν παραγωγό ραδιοφώνου, έναν δημοσιογράφο η έναν εκφωνήτη, θα έλεγε κανεις πως τα ακουστικά κλειστού τύπου προσφέρουν μια εξαιρετική δυνατότητα όχι στα αυτί τους…αλλα στο στόμα τους. Είναι ακουστικά που σε βοηθούν να αντιλαμβάνεσαι καλύτερα το τι συμβαίνει με την φωνή σου αφου μπορεις και την ακους διότι την απομονώνεις από τους άλλους (εξωτερικούς) ήχους.
Για να αντιληφθούμε ακόμη περισσότερο το πόσο σημαντικό είναι όταν μιλας να ακούς την φωνή σου, και μόνο αυτή, δίχως να αποσπάται η προσοχή σου από άλλους ήχους, έχει λογική να ανατρέξουμε στο παρελθόν. Τότε, όταν πρωτοεμφανίστηκε η ανάγκη για ακουστικά που πρέπει να σε «απομονώσουν» από τους εξωτερικούς ήχους και να επιτρέπουν μόνο στην φωνή σου να ακούγεται.
Στα ακουστικά για τις τηλεφωνήτριες! Έναν αιώνα πριν οι τηλεφωνήτριες καθισμένες η μια δίπλα στην άλλη κατά δεκάδες, με ατέλειωτη φασαρία γύρω τους, για να μπορέσουν να κάνουν τις απαραίτητες τηλεφωνικές συνδέσεις ακούγοντας μόνο την δική τους φωνή και την φωνή στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής, είχαν ανάγκη από ακουστικά εντελώς κλειστού τύπου. Και ας ήταν κάκιστη η ποιότητα ακρόασης.
Άντε μεχρι τους 12 khz απόκριση. Φυσικά δεν ήταν μόνο οι τηλεφωνήτριες που είχαν ανάγκη να απομονώσουν την φωνή τους. Και οι πιλότοι των αεροσκαφών είχαν το ίδιο πρόβλημα και πάει λέγοντας.
Και τώρα παμε στους παραγωγούς μας στο ραδιόφωνο. Η πιο δυσάρεστη εμπειρία που βιώνει καποιος παρουσιαστής όταν μιλάει στο μικρόφωνο και ακούει την φωνή του από τα ακουστικά, είναι ο μικροφωνισμός. Και δεν είναι απλώς δυσάρεστο για τον παρουσιαστή, είναι εντελώς εκνευριστικό και για τον ακροατή στο ραδιόφωνο.
Δεν θα συνεχίσει να ακούει για πολλή ώρα ένας ακροατής που είναι συντονισμένος στον σταθμό και κάθε φορά που ακούει τον παραγωγό να μιλάει ακούει και μικροφωνισμούς. Θα αλλάξει σταθμό. O μικροφωνισμός είναι εκνευριστικός σε όλες του τις εκφάνσεις.
Είτε επειδή προκύπτει από μικρόφωνο και μεγάφωνα είτε επειδή προκύπτει από μικρόφωνο και ακουστικά. Που και αυτά φυσικά, μικρά μεγάφωνα είναι. Τι χρειάζεσαι λοιπόν? Ακουστικά – «μεγάφωνα» που να μην τους επιτρέπεται να «αναπαράγουν» τον ήχο του μικροφώνου. ‘Αρα ακουστικά κλειστού τύπου.
Γιαυτό το λόγο και για όλους τους προηγούμενους που αναφέραμε είναι σημαντικό στο ON AIR να έχουν οι παραγωγοί ακουστικά κλειστού τύπου broadcast. Είτε μέσα στο στούντιο, είτε έξω από αυτό, σε μια εξωτερική μετόδοση.
Επιλέξαμε μερικά ακουστικά κλειστού τύπου της αγοράς που είναι κατάλληλα για broadcast χρήση και ορισμένα μοντέλα των οποίων η απόκριση είναι της ίδιας δυναμικής με αντίστοιχα ανοικτού τύπου, για εκείνους που στο ραδιόφωνο επιμένουν να έχουν και στο ON AIR και στο PRODUCTION ίδια μοντέλα) (με τυχαία σειρά και για όλα τα βαλάντια)
Fostex TH-900 mk2 Απόκριση από 5 – 45 khz
Audio technica ATH M70 X Απόκριση από 5 – 35 khz
Beyer Dymanic DT 770 Απόκριση από 5 – 35 khz
Akg K 92 Απόκριση από 16 – 22 khz
Sony MDR-7506 Απόκριση από 10 – 20 khz
Denon AH-D9200 Απόκριση από 5 – 56 khz
Sennheiser HD 450BT Απόκριση από 18 – 22 khz
the t.bone HD 990D Απόκριση από 10 – 20 khz
Superlux HD-665 Απόκριση από 10 – 20 khz
